Bedensel Engelliler Destek Eğitim Programı ( Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon)

DEHA : Konya Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi

Konya Fizik Tedavi Merkezi ; Fiziksel olarak bulunan bazı rahatsızlıkları onarma anlamına gelmektedir. Isı ve elektrik akımı gibi yardımcı teknikler ve el ile yapılan tekniklerin kas, iskelet sistemi ve sinir sisteminin fonksiyonel yetersizliklerinin tanı ve tedavisi amacıyla uygulanır.

Rehabilitasyon ise; Kişinin doğuştan veya sonradan oluşan kalıcı ya da geçici fonksiyon kayıplarının belirlenerek psikolojik, sosyal ve mesleki açıdan da desteklenerek kişinin günlük yaşamda bağımsız hale gelmesini sağlamaktır.

Fizik Tedavi TANI GRUPLARI

• Riskli bebekler: 37 haftadan erken doğan bebekler prematüre bebek olarak kabul görmektedir. Prematüre bebekler riskli bebek grubuna girmektedir ve kontrol altında olmaları önerilmektedir. Yapılacak değerlendirmeler sonucunda riskli bebeklerin engel riskleri ortaya çıkarılacaktır.
• Serebral Palsi: Serebral palsi, doğum öncesi, doğum sırası veya doğum sonrası beyinde meydana gelen herhangi bir lezyon sonrası ortaya çıkan nöromuskuler bir bozukluktur. Serebral palside, nörolojik tablo ilerleyici olmamasına rağmen kas iskelet sisteminde meydana gelen bozukluklar genelde ilerleyicidir. Öncelikle gövde ile kol ve bacaklar etkilenir. İstemli ve kontrollü hareket kaybı ile postür bozuklukları görülür. İkincil olarak ise duyusal problemler, yutma – konuşma bozuklukları, ağrı, uyku problemleri, işitme ve görme problemleri gibi sorunlar ortaya çıkar.
• Spina Bifida: Nöral tüpün kapanmama defekti olarak bilinmektedir. Görülme sıklığı binde birdir. Doğumdan hemen sonra omurga bölgesinde aşırı tüy gibi hafif bulgular ile görülebileceği gibi nöral yapıların cilt dışında bir kese içinde bulunduğu daha ağır tabloda görülebilir. Kese doğum sonrasında hemen alınır. Etkilenme oranına göre özellikle bacaklarda duyu ve kuvvet kaybı görülmektedir.
• İnme: İnme dünyada en sık ölüm nedenleri arasında 4. sıradadır ve aynı zamanda fonksiyonel etkilenmenin oldukça önemli bir nedenidir. Beynin belirli bir bölümünü besleyen damarlarda ortaya çıkan bir problem sonucu damarın beslediği beyin bölgesinde oluşan lezyonlardır. Etkilenen bölgeye göre değişmekle birlikte genelde hareket ve duyu kaybı görülmektedir.
• Obstetrik Brakial Pleksus Yaralanması: Obstetrik brakial pleksus yaralanması (OBPY), üst ekstremitenin çalıştıran sinirlere ait köklerin, köklerden oluşan trunkusların, kord ve bunlardan dallanan periferik sinir uzantılarının doğum sırasında zedelenmesi sonucu üst ekstremitenin çeşitli düzeylerde paralizisinden tam plejisine kadar uzanan bir tabloyu ifade eder.

Pediatrik Nöromuskuler Hastalıklar:

• • Duschenne Musküler Distrofi (DMD): DMD distrofin genindeki mutasyona bağlı olarak gelişen bir rahatsızlıktır. Distrofin kaybına bağlı olarak kas kitlesinde kayıp görülür.
  • Spinal Musküler Atrofi (SMA): Spinal musküler atrofi (SMA) ön boynuz motor nöron hücrelerini etkileyen, ilerleyici kas güçsüzlüğü ile karakterize nörodejeneratif bir hastalıktır. Başlama yaşı ve şiddetine göre üç tiptir. Tip I en şiddetli klinik tablodur. Tip II orta şiddetlidir. Tip III ise en hafif klinik tablodur.

• Down Sendromu: Down sendromu, bilişsel alandaki gelişimsel sorunların dünya çapında en yaygın nedeni ve canlı doğan bebekler arasında en yaygın kromozom bozukluğudur. Down sendromu, 21. kromozomun üç kopya yani trizomi olması ile karakterizedir ve “Trizomi 21” olarak da adlandırılır.

• Skolyoz: Omurgada doğuştan veya sonradan hatalı kullanım sonucu ortaya çıkan eğriliklerdir. Skolyoz tedavi edilmediği taktirde ilerleyen dönemde özellikle solunum sistemini etkilemektedir.
• Yürüyüş Bozuklukları: Nörolojik ve ya ortopedik sebeplerden kaynaklı olarak yürüyüşün normal paternin bozulması durumudur.
• Denge Problemleri: Doğuştan veya sonradan ortaya çıkan dengeden sorumlu yapılardaki problem sonucu görülür. Denge merkezinin yer değiştirmesine vücudun uyum sağlayamamasıdır.

Merkezimizde Kullanılan Tedavi Yöntemleri

• Nörogelişimsel Tedavi: NGT Özellikle Serebral Palsi Tedavisinde en çok kullanılan fizyoterapi yöntemidir. Bobath Yöntemi olarakta bilinir. Berta Bobath tarafından geliştirilen bu yöntemde amaç Serebral Palsi li bireylerin normal motor gelişim ve foksiyonunu sağlamak, oluşabilecek deformiteleri önlemektir. NGT yöntemi temel olarak kas tonusunun duyusal motor bileşenleri, anormal hareket patenleri, postur kontrolü, duyu, algı ve hafızaya odaklanmıştır.

• Riskli Bebeklerde Erken Müdahale: 37 haftadan önce doğan bebeklerde erken bebeklik döneminde ilerleyen dönemde ortaya çıkabilecek sorunları önlemek ve azaltmak için uygulanan fizyoterapi yöntemidir. Beyinde plastisitenin en hızlı olduğu erken bebeklik döneminde yapılan fizyoterapi uygulamalarının riskli bebeklerde ilerleyen dönemde klinik tablonun daha iyi olmasını sağlamaktadır.

• Kinesiotape Uygulaması: Japon araştırmacı Kenso Kase tarafından geliştirilen Kinesiotape Bantlama Yöntemi özellikle fasyayı gevşetme ve dizilim bozukluklarını düzeltmek için kullanılan bir yöntemdir. Günümüzde farklı renklerde vücudun yüzeyel tüm kaslarına gevşetme ve düzeltme için uygulanan bir yöntemdir.

• Rijit Bantlama: Kinesiotape nin aksine kullanılan bant da esneklik yoktur. Fasyal Gevşetme özelliği olmamakla beraber dizilim bozukluklarını düzeltmede Kinesiotape Uygulamasından daha avantajlıdır.

• Refleksoloji: Asya kökenli bir tedavi yöntemidir. Tedavinin mantığı vücudumuzdaki sistemlerin ayak tabanında belirli noktaları olduğuna dayanır. Bu noktalara uygulanan basıncın vücut sistemlerini düzeltmektedir.

• Fasyal Gevşetme Teknikleri: Fasya insan vücudunun tamamını saran kompleks bir yapıdır. Birçok kas iskelet sistemi probleminde Fasya gergin hale gelmektedir. Fasyal gevşetme teknikleri ile tedaviye odaklanılan Fasya gevşetilerek o bölgede hareket açıklığı artırılmaktadır.

• PNF: Proprioseptif Nöromusküler Fasilitasyonlar teknikleri kasları gevşetmede, istemli hareketi fasilite etmekte kullanılan en yaygın yöntemlerden biridir.

• Kuru İğneleme: Avrupa Akapunkturu olarakta bilinen bu yöntem klasik Akapunkturdan farklı olarak kas iskelet sistemi problemlerinde yaygın olarak kullanılmakta olup özellikle kasları gevşetmek için uygulanmaktadır. Yöntemde gevşeme istenilen kasa Akapunktur iğneleri ile müdehalede bulunulmaktadır.

• Cogni Board: Ortopedik ve ya nörolojik problemleri olan bireylerde iyileşme sürecini desteklemek için, çoklu egzersizler ve çoklu yöntemler içeren, bireyin performansını artırmaya yönelik bir cihazdır. Cihaz barındırdığı sistem sayesinde dokunsal, görsel, proprioseptif, işitsel bildirim oluşturmaktadır.

• Uzay Terapi: Sistem temelini astronotların giydiği giysiden aldığı için uzay terapi ismi ile anılmaktadır. Tedavi esnasında giyilen kıyafet ile hem vücutta düzeltme işlemi yapılmakta hem de duyusal girdi sağlanmaktadır. Tedavinin uygulandığı kafes hastayı uygun pozisyonda gereken desteği sağlama prensibi ile kullanılmaktadır.

• Denge- Koordinasyon Eğitimi: Denge kişinin yerçekimi merkezinin destek yüzeyi içerisinde tutulmasıdır. Özellikle nörolojik problemlerde denge ve koordinasyon bozulmaktadır. Bozulan bu denge ve koordinasyonu tekrar kazandırmak için yerçekimi merkezinin değişik pozisyonlarda destek yüzeyinde tutmaya yönelik egzersizleri içerir.

• Duyu Eğitimi: Nörolojik kaynaklı motor kayıpların tamamında duyusal problemlerde görülmektedir. Sadece yüzeyel duyular değil derin duyularda da kayıp oluşmaktadır. Gerek yüzeyel gerek derin duyular çeşitli materyal ve egzersizler ile geliştirilmektedir.

• İnce Motor Beceriler: İnce Motor Beceri daha küçük kaslarımızı kullandığımız becerilerdir. Hem fiziksel hem de zihinsel problemlerde ortaya çıkan ince motor beceri kaybı özellikle el ile yapılan aktiviteleri etkilemektedir. Uygulanan tedavide uygun materyaller ve el becerisine yönelik egzersizler kullanılmaktadır.

• Konvansiyonel Yöntemler: Geleneksel tedavi yöntemleridir. Germe, elektro terapi gibi uygulamaları içerir.